Gyros (pita gyros)


Gyros (pita gyros)
-
Keukens Griekse keuken
-
Allergenen Graan met gluten
-
Basis Vlees / vis
-
Voor Meat lovers
Wat is gyros?
Gyros (Griekse spelling γύρος, spreek uit: ‘JIER-os’) is een Grieks gerecht bestaande uit plakken vlees, die worden gekruid en om een enorme spies gedrapeerd. De resulterende vleeskegel wordt rechtopstaand geroosterd. Het vlees is in Griekenland zelf meestal varkensvlees of kip, terwijl Griekse restaurants elders hun gyros ook wel met lamsvlees of rundvlees maken. Soms wordt de kegel gemaakt van gehakt in plaats van plakken vlees.
Wordt het vlees geserveerd in een pitabroodje met tomaat, ui en tzatziki, dan krijg je een pita gyros. Rijg je het vlees op kleine spiesen die je op de barbecue of in de pan bakt, dan heb je het over souvlaki. Hetzelfde vlees, andere manier van klaarmaken.
De naam gyros is afkomstig van het Griekse woord guros, wat ‘ronddraaien’ betekent. De benaming slaat dus op het vlees zelf, en dan met name de manier van bereiden: op de rotisserie. Gyros is in het begin van de twintigste eeuw door Armeense en Griekse vluchtelingen uit het Ottomaanse Turkije naar Griekenland gebracht. In het Ottomaanse Rijk roosterde men al veel langer vlees op een ronddraaiende grill, bekend onder de naam döner kebab.
Wist je dat...
In Amerika viert men op 1 september Nationale Gyros-dag.
Bereiding van gyros
Dunne plakken vlees – afhankelijk van waar je het gerecht eet, zal dit varkensvlees, kip, lamsvlees of rundvlees zijn – worden gekruid met zout, peper en fijn verpulverde Griekse oregano. Zaken als paprikapoeder, knoflook, honing en/of extra kruiden geven nog meer karakter en de toevoeging ervan verschilt van chef tot chef. Het vlees wordt besprenkeld met (wijn)azijn en het hele proces met kruiden en azijn wordt herhaald tot al het vlees bedekt is. Het vlees mag nu enkele uren marineren.
De gemarineerde plakken vlees worden op een grote rotisseriespies gedrapeerd, zodat zich een cirkel om de spies vormt. Eerst worden kleinere, later steeds grotere stukken vlees gebruikt, waardoor de typische kegelvorm ontstaat. De kegelvormige stapel vlees wordt goed aangeduwd. Als laatste gaat er een dun laagje vet overheen, dat tijdens het grillen naar beneden sijpelt en het vlees sappig houdt.
De kegel vlees draait op de rotisseriegrill rond tot de buitenste laag gaar en knapperig is. Pita’s worden ingekwast met olie en even geroosterd. Het sappige, knapperige vlees wordt in dunne flinters van de kegel afgesneden en in een pitabroodje gestopt of gerold. Het vlees wordt gegarneerd met plakjes tomaat, rauwe uiflinters en tzatziki.
How to eat
Pita gyros is streetfood en je eet het dan ook uit het vuistje, meestal vanuit een papiertje of stuk aluminiumfolie. Pas op, want om de een of andere reden eindig je altijd met vocht aan je kin en op je handen, hoe zorgvuldig het broodje ook was ingepakt. Houd dus een stapeltje servetjes bij de hand.
Probeer ook eens
Naast de bekende gyros-sandwich wordt het gyrosvlees in de Griekse keuken op allerlei andere manieren geserveerd. Met frietjes bijvoorbeeld, of als onderdeel van een Griekse mixed grill.