Oliebollen
Oliebollen
Oliebollen zijn bolvormige zoete baksels gemaakt van een gistdeeg op basis van bloem, eieren en melk. Het is een typische oudejaarsavondlekkernij en er is op 31 december eigenlijk geen Nederlander te vinden die er niet minstens eentje eet. Met een dikke laag poedersuiker, uiteraard.
-
Keukens Nederlandse keuken
-
Basis Deeg / beslag
-
Type gerecht Snack
-
Voor Zoetekauwen
Wat zijn oliebollen?
Oliebollen zijn bolvormige zoete baksels gemaakt van een gistdeeg op basis van bloem, eieren en melk. Door het deeg gaan vaak krenten, rozijnen en sukade. Oliebollen zijn een typische oudejaarsavondlekkernij en er is op 31 december eigenlijk geen Nederlander te vinden, die er niet minstens eentje eet. Met een dikke laag poedersuiker, welteverstaan.
Veel families bakken zelf hun oliebollen thuis, en dan het liefst meteen een hele emmer vol. Anderen beginnen daar niet aan – het is een fikse klus en je huis ruikt nog dagen naar frituurlucht – en gaan naar de oliebollenkraam voor een zak vol bollen.
De snack stamt naar alle waarschijnlijkheid uit de zestiende eeuw en werd toen vooral in rijke families gegeten. In de daaropvolgende eeuwen ontwikkelde de oliebol, toen nog oliekoek geheten, zich tot een baksel voor iedereen. Voorlopers van de huidige oliebollenkraam stonden op zowel stadse als dorpse kermissen (waar je vaak ook poffertjes en (stroop)wafels kon kopen). Je vond ze in het diepst van de winter ook bij koek-en-zopietentjes op het ijs, als snack voor na een stevige schaatstocht. De term oliekoek raakte overigens pas eind negentiende eeuw, begin twintigste eeuw uit de gratie.
Wist je dat...
De oliebol werd door Hollandse kolonisten meegenomen naar Nieuw-Amsterdam (nu New York). De Amerikanen boorden er op onverklaarbare wijze een gat in en de donut was geboren.
Bereiding
Een oliekoekenrecept uit 1803 laat zien dat de koeken van toen nauwelijks verschilden van de oliebollen van nu. Het opvallendste verschil is eigenlijk dat ze destijds in een mengsel van olie en boter of reuzel werden gebakken. Die boter of reuzel laten we tegenwoordig weg, tenzij we de Vlaamse variant van de oliebol, de smoutebol, maken.
Verder bestond het recept van toen, net als nu, uit een deeg van tarwebloem, eieren, melk, gist, krenten, rozijnen, appel en/of sukade. Het deeg mag urenlang rijzen en hiervan worden lepels in hete olie gebakken tot ze goudbruin zijn, knapperig vanbuiten en gaar vanbinnen. De juiste olietemperatuur zorgt ervoor dat de bollen niet teveel vet opzuigen.
How to eat
Oliebollen, daar hoort royaal poedersuiker overheen. Je eet ze met je vingers. De resulterende poedersuikerwolk op je kleding hoort bij de belevenis.
Erbij
Meer oliebollen. En een glas champagne voor als de klok twaalf uur slaat.
Probeer ook eens
Amerikaanse donuts zijn een directe afstammeling van de oliebol. In India kent men ook een soort oliebollen, gulab jamun geheten.
